تجربه کشورهای صنعتی پیشرو، نشانگر آن است که در سیاستگذاریهای صنعتی این کشورها، توجه ویژهای به صنعت ماشینسازی به عنوان یک صنعت راهبردی و مادر در حوزههای صنعتی دارای اولویت همچون معدن شده است. همچنین کشورهای در حال توسعه، در فرآیند گذار به مرحله صنعتی شدن، ماشینسازی را به عنوان یکی از محورهای اصلی توسعه صنعتی مدنظر قرار دادهاند. از همین رو مطالعه و بررسی سیاستها و اقدامات این کشورها، و الگوبرداری از آنها در عین توجه به شرایط و اقتضائات بومی، به توسعه مطلوب این صنعت در کشور کمک خواهد کرد. از این رو در گزارش پیش رو، که یکی از سلسله سیاستنامههای مرتبط با بخش ماشینآلات و تجهیزات صنعت معدن است به مطالعات تطبیقی تجربه کشور چین در زمینه توسعه صنعت ساخت ماشینآلات و تجهیزات حوزه معدن پرداخته شده است.
چین به عنوان یکی از بزرگترین تولیدکنندگان مواد معدنی در سطح دنیا، عمدهترین صادر کننده و تولیدکننده ماشینآلات معدنی و راهسازی در سطح دنیا نیز شناخته میشود. با توجه به اقبال جهانی که خصوصاً در دو دههی اخیر نسبت به ماشینآلات معدنی چینی به وجود آمده، تولید و صادرات ماشینآلات معدنی و راهسازی چین جهش قابل توجهی داشته است. یکی از بازارهای مصرف ماشینآلات چینی ایران است که واردات آنها غالباً به شکل CBU و CKD انجام میشود. لذا بررسی روند توسعهی ساخت ماشینآلات معدنی و راهسازی در چین، نحوه ارتقای نظام کیفی محصولات در این کشور و همچنین الگوی تعامل حاکمیت با بنگاههای تولیدی در راستای تقویت آنها و افزایش بهرهوری مواردی هستند که علیرغم وجود تفاوتهای زیرساختی، جمعیتی و صنعتی زیاد بین ایران و چین، میتوانند به عنوان درسآموختههای سیاستی مناسبی مورد استفاده سیاستگذاران حوزه صنعت در کشور ما قرار گیرند.
در حال حاضر، ارزش بازار تجهیزات عمرانی چین که شامل ماشینآلات معدنی و راهسازی است معادل ۵۰ میلیارد دلار آمریکاست که ۲۰ درصد از بازار جهانی تجهیزات عمرانی را در سال ۲۰۲۱ به خود اختصاص داده است و انتظار میرود که تا سال 2029، ارزش این بازار به ۶۸ میلیارد دلار برسد و نرخ رشد سالانه مرکب (CAGR) ۵.۵۵ درصدی را در پنج سال آینده ثبت کند.
بررسی روند صادرات ماشینآلات راهسازی و معدنی چین نیز طی 20 سال گذشته، در کدهای تعرفه مرتبط به دامپتراکها، انواع ماشینآلات حفاری و ماشینآلات عمرانی، نشانگر افزایش قابل توجه میزان صادرات این محصولات از مبدأ چین میباشد. به طوری که مجموع صادرات این ماشینآلات از 600 میلیون دلار در سال 2004 به 18.7 میلیارد دلار در سال 2023 رسیده است که صرفاً معطوف به صادرات ماشینآلات نهایی و آماده (به صورت CBU) بوده است. در ترکیب صادراتی ماشینآلات چینی نیز بیشترین سهم مربوط به ماشینآلات عمرانی در گروه کد تعرفه 8429 است که در سال 2023، بالغ بر 14.2 میلیارد دلار از صادرات را شامل میشده و سهم گروه کد تعرفه 8430 و 870410، به ترتیب حدود 3 و 1.5 میلیارد دلار بوده است.
آمار 20 سالهی واردات ماشینآلات به این کشور نشانگر آن است که روند واردات تا سال 2011 افزایشی بوده و به سقف 4 میلیارد دلار در سال رسیده است. اما پس از آن یک روند نزولی را طی کرده تا در سال 2023 به کمتر از 500 میلیون دلار در سال برسد. این موارد نشانگر آن است که چین علاوه بر آنکه توانسته است به عنوان یک کشور پیشرو در زمینهی صادرات ماشینآلات معدنی شناخته شود، بخش مهمی از نیاز ماشینآلات خود را نیز از محل تولید داخل تأمین نموده است.
«اندیشکده صنعت ماشینسازی» در سال 1398 در پژوهشکده مطالعات فناوری تاسیس گردیده است و نهادی پژوهشی و تصمیمساز است که از طریق «مشارکت مستمر با صنعتگران و انجمنهای تخصصی فعال در این صنعت» به دنبال «ارتقای جایگاه صنعت ماشینسازی در سیاستگذاری کلان و برنامههای توسعه صنعتی کشور» است. مأموریت اصلی این اندیشکده، سیاستپژوهی و ایجاد بستر همفکری با جلب مشارکت فعالان این حوزه با هدف پیگیری ایجاد زیرساختهای قانونی، نهادی و سیاستگذاری برای توسعه این صنعت راهبردی است.
«اتاق فکر و اقدام صنعت ماشینسازی» یا به اختصار «افکام» مجموعه رویدادهایی برای ارتباط پژوهشکده با اصناف، سازمانها و فعالان صنعت ماشین سازی است که با هدف مشارکت مستمر با صنعتگران و انجمنهای تخصصی برگزار میشود.
درخواست شما با موفقیت ارسال شد.